Sinonim za izvođačku izvrsnost na mađarskoj sceni umjetničke muzike: Duo Rajk-Borbély na 18. Majskim muzičkim svečanostima – (12. 6. 2025)

Muzička akademija Univerziteta u Sarajevu sa zadovoljstvom najavljuje gostovanje kontraaltistice Judit Rajk i pijaniste Lászla Borbélyja, umjetnika internacionalnog renomea čija su imena već dugi niz godina sinonim za izvođačku izvrsnost na mađarskoj sceni umjetničke muzike. Ovaj duo, koji zajedno nastupa preko 15 godina izvodeći bogat repertoar vokalno-instrumentalnih djela u rasponu od ranog 19. stoljeća do opusa kompozitora 21. stoljeća, nastupit će 12. juna 2025. godine u Koncertnoj sali “Cvjetko Rihtman” u 19:00 u okviru 18. Majskih muzičkih svečanosti kada će sarajevskoj publici predstaviti kompoziciju “Nursery (with a Shout)” mađarskog kompozitora Marcella Dargaya nastalo kao savremeno umjetničko i društveno čitanje ciklusa “Dječija soba” Modesta Musorgskog.

Ciklus pjesama “Dječija soba (sa povikom)” [Nursery (with a Shout)] mađarskog kompozitora Marcella Dargaya (r. 1980) nastalo je 2022. godine na inicijativu Judit Rajk, s ciljem stvaranja djela koje bi se dijaloški nadovezivalo na originalnu zbirku, a posvećeno je upravo ovim izvođačima.

“Djelo Modesta Musorgskog sam poznavao samo površno, ali sam nakon detaljnog proučavanja ciklusa, temeljnog upoznavanja s njegovim nastankom i preslušavanja brojnih interpretacija i snimaka, odlučio da komponujem djelo koje bi se moglo izvoditi kao umetnuti ‘intermezzo’, uklopljen između pjesama iz originalnog ciklusa ‘Dječija soba’. Tematske okosnice pjesama Musorgskog – dječije strepnje, isprepletenost igre i stvarnosti, odnos djeteta u razvoju prema vanjskom svijetu – navele su me da se kroz tekstualni sloj novih pjesmama osvrnem na transcendentne priče i vlastita iskustva globalnih događaja iz perioda 2020–2022. godine. U tome mi je pomogla harfistica Anastasia Razvalyayeva koja je u skladu s mojim smjernicama prikupila citate i sjećanja ruskih i ukrajinskih majki iz vremena pandemije Covid-19 i prvih mjeseci rusko-ukrajinskog rata koji je izbio u februaru 2022. godine. Na temelju tih predložaka sam dramaturški oblikovao i obradio tekstove novog ciklusa pjesama, u koji sam integrisao i nekoliko stihova iz originalnog ciklusa 'Dječija soba'. Za razliku od fragmentarne, kaleidoskopske forme pjesama Modesta Musorgskog, struktura novog ciklusa je linearna i narativna. U kompozicionom procesu sam nastojao naglasiti estetiku ‘radikalne muzičke proze’ koju je razvio Musorgski”. – Marcell Dargay.

Specifičnost ciklusa “Dječija soba (s povikom)” ogleda se u isprepletenosti i interakciji dvije paralelne serije pjesama i narativa. Pjesme Musorgskog donose dječiju perspektivu, dok u Dargayjevim pripovijeda majka - odrasla verzija djeteta iz pjesama Musorgskog, sada u ulozi roditelja - koja posmatra vlastito dijete. Vokalnu dionicu prati muzičar koji svira preparirani klavir i toy piano uz upotrebu melodike, muzičke kutije i metronoma, okružujući se “muzičkim arsenalom” igračaka koje kontrapunktiraju, komplementiraju, dopunjuju, tumače, pobijaju i naglašavaju značenja tekstualnog sloja pjesama.